[ Pobierz całość w formacie PDF ]

" polscy prawnicy tej doby, a zwłaszcza dwudziestolecia międzywojennego, wło\
yli
ogromny wysiłek w  oczyszczenie prawa polskiego z naleciałości praw zaborców
(kompilacja i kodyfikacja prawa)
" \
ywo reagowano na wa\
niejsze koncepcje zachodniej myśli polityczno-prawnej (wielu
zwolenników miał pozytywizm prawniczy, normatywizm, teoria prawa natury)
" najwa\
niejszymi teoriami prawniczymi tego okresu były koncepcje realistyczne, tj.
psychologistyczne i socjologistyczne, ich przedstawicielami byli m.in.: Leon
Petra\
ycki, Jerzy Lande, Czesław Znamierowski
" polscy prawnicy czynnie zajmowali się równie\
kwestiami politycznymi (np.
konserwatysta Władysław Leopold Jaworski, chadek Czesław Martyniak, przedstawiciel
endecji Roman Rybarski, czy zwolennik sanacji Cz. Znamierowski)
§ 8. DEMOKRACJA I LIBERALIZM A KOMUNIZM I
FASZYZM: (str. 309)
1. Charakterystyka okresu 1918-1945: (str. 309)
a) konflikty polityczne i społeczne:
Traktat wersalski z 1919 roku kończył okres brutalnej wojny światowej, która pochłonęła
wielomilionową szerzę ofiar. Nie spełnił on jednak pokładanych w nim nadziei na
zapewnienie długotrwałego pokoju, jak wiadomo po dwudziestu latach wybuchł jeszcze
straszniejszy w skutkach konflikt światowy. Przyczyn kruchości traktatu było wiele,
najistotniejsza tkwiła w zmianach jakie zaszły po I wojnie światowej (zmiany te były z kolei
z
ródłem konfliktów narodowościowych, społecznych i politycznych).
" najistotniejsze skutki I wojny światowej:
" europejskie mocarstwa kolonialne (Anglia, Francja, Niemcy) utraciły na znaczeniu
międzynarodowym  ich miejsce zaczęły zajmować Stany Zjednoczone
" wojna nie rozwiązała większości problemów, dla których wybuchła
" stała się przyczyną ogromnego zniszczenia i związanego z tym kryzysu gospodarczego
" umo\
liwiła ruchom robotniczym urzeczywistnienie idei rewolucyjnych
" doprowadziła do ogromnych zmian na mapie politycznej Europy  to z kolei miało
decydujące znaczenie dla wybuchu drugiej wojny światowej
Po wojnie dało się odczuć narastające konflikty społeczne i ustrojowe, których
odzwierciedleniem stał się kryzys ustroju liberalno-demokratycznego (większość
nowopowstałych, jak i ju\
istniejących państw zaczęło przyjmować demokratyczne
konstytucje, tworzyć organizacje reprezentacji społecznej, itd., wszystko to jednak musiało
ulec większym ograniczeniom ze strony państwa  tworzenie państw totalitarnych i
autorytarnych). Warto wspomnieć, \
e okres międzywojenny to czas ogromnej aktywności
społecznej, politycznej i ekonomicznej mas, który zaczynały jednak podlegać istotnym
manipulacjom ze strony zręcznych demagogów (Lenin, Stalin, Hitler, itd.).
b) klimat intelektualny:
Okres międzywojenny charakteryzował się wielkim rozwojem intelektualnym i
naukowym (nastąpił potę\
ny krok w ró\
nych dziedzinach nauki  Einstein, Planck, Bohr,
Rutheford, itd.), to z kolei prowadziło ludzi do rewizji poglądów dotyczących świata,
człowieka i w konsekwencji państwa i prawa.
" cechy szczególne klimatu intelektualnego tego okresu:
" płynność
" niepewność
" zmienność
" subiektywizm
" obraz człowieka, postrzegany dotąd jako wizerunek optymistyczny i racjonalny, został
podwa\
ony  człowiek to istota irracjonalna, rządzona przez popędy i podświadomość
" cechą charakterystyczną była mnogość szkół filozoficznych (pluralizm nurtów i wątków
myślowych)
" bujnie rozwijała się literatura i sztuka
2. Postępy i kryzys idei liberalno-demokratycznych do 1945 roku: (str. 312)
a) demokracja w okresie międzywojennym:
" w początkach wieku XX doktryna liberalna była postrzegana ju\
nie tylko jako
przewodnia idea kapitalizmu, stała się równie\
promotorem demokracji politycznej
(liberałowie zaczęli anga\
ować się w walkę o równość praw wyborczych, emancypacji
kobiet, o utrzymanie pokoju, itd.)
" po I wojnie światowej zaczęto wprowadzać w wielu krajach ideę ustroju liberalno-
demokratycznego, jednak\
e z coraz częściej z krytyką zaczęli występować jego
przeciwnicy
" na rzecz demokracji najczęściej występowali zwolennicy pozytywizmu prawniczego
(optowali za pluralizmem politycznym, równością praw, kompromisem, itd.)
" mniejszą sympatię dla demokracji miał Max Weber (18964-1920, niemiecki uczony,
współtwórca konstytucji weimarskiej, znany socjolog i działacz polityczny), uwa\
ał, \
e
w praktyce nie istnieją czyste typy legitymizacji władzy, twierdził, \
e jedynie partie
posiadające charyzmatycznego przywódcę mogą liczyć na silne poparcie społeczne,
natomiast politycy parlament traktujÄ… jako miejsce gry politycznej  miejsce realizacji
własnych partykularnych interesów. Weber przeczuwając niebezpieczeństwa gro\
Ä…ce
demokracji nawoływał polityków do poczucia odpowiedzialności i kierowania się etyką.
" liberalizm socjalny (socjoliberalizm): była to koncepcja uznająca co prawda wiele
zało\
eń  tradycyjnego liberalizmu, ale tak\
e krytykująca wiele jego rozwiązań
(odrzucano np. ideę państwa  stró\
a nocnego ). Teoretykiem tej koncepcji był Leonard
Hobhouse (1861-1929, socjolog, angielski działacz związków zawodowych), aprobował
on liberalną koncepcję wolności, jednak\
e uwa\
ał, \
e nie mo\
e być ona wsparciem dla [ Pobierz całość w formacie PDF ]