[ Pobierz całość w formacie PDF ]

i nieprzerwany dopływ środków niezbędnych do zrekompensowania trwałych
następstw doznanej szkody. Sąd z reguły zasądza ją na czas nieoznaczony. Okres
obowiązku jej wypłacania nie musi być z góry określony. Trwa zwykle do chwili,
gdy poszkodowany w naturalny sposób utraciłby zdolność do pracy, na przykład
po osiągnięciu wieku emerytalnego. Jeżeli w chwili wydawania wyroku trudno
jest ustalić ostateczne skutki uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, sąd może
przyznać poszkodowanemu rentę tymczasową na czas oznaczony lub nieozna-
czony. Na żądanie poszkodowanego, z ważnych powodów, zwłaszcza gdy stał
się on inwalidą, sąd ma prawo przyznać skapitalizowaną rentę w formie jednora-
zowego świadczenia (art. 447 k.c.). Może ono ułatwić mu wykonywanie nowego
zawodu czy też prowadzenie działalności gospodarczej na własny rachunek52.
Zadośćuczynienie pieniężne, jako rekompensata za doznaną krzywdę nie-
majątkową, przyznawane jest wyłącznie w formie jednorazowego świadczenia.
Zgodnie z art. 445 k.c., naprawienie krzywdy powinno nastąpić przez przyznanie
poszkodowanemu odpowiedniej sumy pieniężnej. Sąd przy ustalaniu wysoko-
ści zadośćuczynienia bierze pod uwagę indywidualne, szczególne okoliczności
konkretnego przypadku, kierujÄ…c siÄ™ charakterem oraz kompensacyjnym celem
instytucji zadośćuczynienia. Sędzia, orzekając o wysokości zadośćuczynienia,
powinien brać pod uwagę obiektywne i sprawdzalne kryteria, a nie kierować się
subiektywnymi odczuciami pacjenta, który może wyolbrzymiać krzywdę.
W wypadku ustalenia szkody majÄ…tkowej sÄ…d ma obowiÄ…zek orzec o odszko-
dowaniu, zaś w wypadku krzywdy nie jest zobligowany do zasądzenia zadość-
uczynienia. Fakultatywność zasądzenia zadośćuczynienia nie może być jednak
rozumiana jako dowolność oceny sędziowskiej w tym względzie. Tylko w wy-
jątkowych sytuacjach, gdy doznana krzywda ma charakter znikomy, sąd może
odstąpić od zasądzenia zadośćuczynienia53.
52
Zob. wyrok SN z 28.10.1999 r., II UKN 175/99, OSNP 2001 r., z. 3, poz. 79; Wyrok SN
z 30.07.2003 r., II UK 332/02, OSNP 2004 r., z. 10, poz. 176.
53
W. Czachórski: Zobowiązania. Zarys wykładu, s. 264.
124 Anna Rososzczuk [906]
Przedawnienie roszczeń pacjenta do zakładu opieki zdrowotnej
Roszczenie o naprawienie szkody wynikłej z czynu niedozwolonego ulega
przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym poszkodowany pacjent dowie-
dział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Jednak termin ten
nie może być dłuższy niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządza-
jÄ…ce szkodÄ™ (art. 4421 § 1 k.c.).
Jeżeli działanie lub zaniechanie wyrządzające szkodę nosiło znamiona prze-
stępstwa, roszczenie przedawnia się z upływem 20 lat od dnia popełnienia prze-
stępstwa, bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie
i osobie obowiÄ…zanej do jej naprawienia (art. 4421 § 2 k.c.). PrzestÄ™pstwo nie
musi być stwierdzone wyrokiem sądu karnego. Charakter przestępczy czynu wy-
rządzającego szkodę może zostać ustalony również przez sąd cywilny54.
Szkoda na osobie nie może przedawnić się wcześniej niż z upływem 3 lat od
dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej
do jej naprawienia (art. 4421 § 3 k.c.), z tym, że  zgodnie z § 4 tego artykuÅ‚u 
roszczenie osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć
się wcześniej niż z upływem 2 lat od uzyskania przez nią pełnoletności.
Roszczenie przedawnione nie wygasa, istnieje ono w postaci tzw. roszczenia
niezupełnego. Nie można go jednak skutecznie dochodzić i egzekwować, jeżeli zo-
bowiązany skorzysta z zarzutu przedawnienia. Sąd nie uwzględnia przedawnienia
z ,,urzędu . Skorzystanie z tego zarzutu wymaga woli i działania pozwanego ZOZ.
Pomimo jednak stwierdzenia w konkretnej sprawie upływu terminu przedawnie-
nia, sąd może  w sytuacji usprawiedliwionej wyjątkowymi okolicznościami  nie
uwzględnić tego jako podstawy oddalenia powództwa i mimo przedawnienia za-
sądzić od pozwanego ZOZ na rzecz poszkodowanego pacjenta odszkodowanie,
zadośćuczynienie lub rentę. Podniesienie zarzutu przedawnienia podlega zawsze
ocenie przez pryzmat zasad współżycia społecznego (art. 5 k.c.)55.
Anna Rososzczuk
doktorantka w Zakładzie Prawa Pracy
Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
54
Z. Radwański: Przedawnienie roszczeń z czynów niedozwolonych w świetle znowelizowanego
art. 4421 k.c., ,,Monitor Prawniczy nr 11/2007, s. 595.
55
B. Kordasiewicz [w:] System prawa prywatnego, t. 2., Prawo cywilne. Część ogólna, red.
Z. Radwański, Warszawa 2002, s. 569, teza 86.
Leon  nieprawidłowości
[907] Definicja legalnaKobyłecki 125
Barbara Surdykowska
WSPÓA
PRACA MI
DZYNARODOWA
Grzegorz Chmielewski
NAJWY%7Å‚SZY URZ
D KONTROLNY REPUBLIKI SA
OWACKIEJ
Organem zajmującym się kontrolą państwową na Słowacji jest Najwyższy
UrzÄ…d Kontrolny Republiki SÅ‚owackiej (Nejvya
a
i Kontrolný Urad SR; dalej
w skrócie: NUK) z siedzibą w Bratysławie (delegatury znajdują się w Bańskiej
Bystrzycy, Koszycach, Nitrze, Trenczynie, %7Å‚ilinie i Preszowie).
Specyfika działania oraz zakres uprawnień i obowiązków NUK nie pozwala-
ją na przypisanie go do instytucji mieszczących się w monteskiuszowskim trój-
podziale władzy. W związku z tym postanowienia dotyczące Urzędu nie zostały
umieszczone w rozdziałach poświęconych władzy ustawodawczej, wykonawczej
czy sądowniczej, lecz w rozdziale III konstytucji (art. 60-63), który je poprzedza1.
Takie usytuowanie NUK eksponuje odrębność zadań tej instytucji2. Kwestie pozy-
cji, kompetencji, wewnętrznej struktury organizacyjnej i podstawowe zasady czyn-
ności kontrolnych Urzędu pozostawiono regulacji ustawowej. Normuje je ustawa
o Najwyższym Urzędzie Kontrolnym Republiki Słowackiej3. Funkcję uzupełniają-
cą wobec niej pełni regulamin parlamentarny i ustawa o zasadach budżetowych4.
Najwyższy Urząd Kontrolny  jest państwowym organem, który w swej kon-
trolnej dziaÅ‚alnoÅ›ci jest niezawisÅ‚y, zwiÄ…zany tylko ustawami (§ 1 ust. 1 ustawy
o NUK). To jedyna instytucja, która na podstawie słowackiej konstytucji ma
kompetencje do dokonywania kontroli prawidłowości wykorzystywania majątku
1
Ten rozdział, zawierający regulacje dotyczące gospodarki narodowej, Narodowego Banku Sło-
wacji oraz NUK nie został przez ustawodawcę zatytułowany.
2
Por. A. Sylwestrzak: Kontrola administracji publicznej w III Rzeczypospolitej Polskiej, Gdańsk
2001, s. 324.
3
Zbierka zákonov nr 39/1993, ze zm. (Zbierka zákonov  to oficjalny publikator aktów prawnych
w Republice Słowackiej, odpowiednik polskiego Dziennika Ustaw; dalej w skrócie: ZZ).
4
ZZ nr 303/1995.
126 Grzegorz Chmielewski [908]
państwowego i środków publicznych5. Trzeba zwrócić uwagę, że obecna ustawa
zasadnicza jest pierwszym aktem konstytucyjnym na ziemiach słowackich, prze-
widującym ustanowienie odrębnego organu z kompetencjami przeprowadzania
kontroli majątku państwa i środków publicznych. Dotyczy to zarówno wcześ-
niejszego, krótkiego okresu niepodległej Słowacji, jak i czasu istnienia obu fede-
racji czechosłowackich (lata 1918 1939 oraz 1945 1992). Konstytucja Republi-
ki Słowackiej wskazuje konstytucyjne organy Najwyższego Urzędu Kontrolnego
oraz zakres podmiotowy i przedmiotowy jego kontroli.
Na czele Urzędu stoi przewodniczący oraz jego dwaj zastępcy. Są oni, w myśl
art. 61 ust. 1 słowackiej ustawy zasadniczej, konstytucyjnymi organami tej insty-
tucji. Wydziały i delegatury mają jedynie charakter wewnątrzorganizacyjny.
Wyboru przewodniczącego Urzędu dokonuje jednoizbowy słowacki parla- [ Pobierz całość w formacie PDF ]